Hemostaza, czyli o inteligencji krążenia krwi

Hemostaza to złożony proces, który ostatecznie sprowadza się do umożliwienia przepływu krwi oraz jej zatrzymania w przypadku przerwania naczyń krwionośnych. Kiedy dochodzi do jej zaburzeń? Jak to wszystko działa? Sprawdzamy!

Jak utrzymujemy hemostazę?

Główne zadanie hemostazy to zapobieganie zakrzepom, natomiast w przypadku urazów – hamowanie krwawień. Cały system jest dosyć skomplikowany i uruchamia się niemal tak samo intensywnie w przypadku niewielkiego skaleczenia, jak i dużego, rozległego krwawienia wewnętrznego.

W reakcji na uraz naczynia krwionośne momentalnie zaczynają się kurczyć, co ogranicza przepływ krwi w miejscu zranienia i ostatecznie zmniejsza je. Hamowane lub aktywowane jest krzepnięcie krwi, a do mózgu przesyłany jest sygnał bólowy. Za wszystkie te procesy odpowiadają komórki śródbłonka. W kolejnym etapie do uszkodzonych tkanek zaczynają napływać trombocyty, których głównym zadaniem jest tworzenie skrzepu. Trombocyty potrafią się także komunikować z komórkami znajdującymi się wokół rany, co jest konieczne, aby odbudowa tkanki była możliwa.

Za hemostazę odpowiada także osocze krwi, w którym ciągle krąży kilkanaście substancji odpowiedzialnych za krzepnięcie krwi. Na co dzień są one nieaktywne, ale kiedy dochodzi do zranienia, wszystkie zaczynają czynną pracę i powodują swego rodzaju kaskadę procesów, które mają chronić organizm przed wykrwawieniem i zakrzepami.

Co może zaburzać hemostazę?

Niedobory witaminy K i zakrzepica – to jedne z głównych przyczyn zaburzeń hemostazy. Równie często zdarzają się także skazy krwotoczne, które zaburzają hemostazę u samych podstaw. Czy da się rozpoznać zaburzenia hemostazy? Najprościej jest zauważyć objawy skazy krwotocznej:

● krwawienia z nosa lub dziąseł;

● duże krwawienie po nawet niewielkim urazie;

● niewielkie zmiany na skórze przypominające siniaki;

● złe wyniki badań krwi.

Skazy krwotoczne wywołane są niedoborem czynników krzepnięcia we krwi. Może to być także schorzenie wrodzone – hemofilia, kiedy krwawienia są także do wnętrza stawów czy mięśni.

Hemostaza działa w dwie strony

Zaburzenia hemostazy mogą także pójść w przeciwnym kierunku – wówczas mówimy o nadkrzepliwości. Jest to stan niebezpieczny, ponieważ znacznie zwiększa to tendencje do zawałów i udarów mózgu. Zaburzenia hemostazy mogą powodować także obydwa procesy jednocześnie. W niewielkich naczyniach może dochodzić do zakrzepów, natomiast w błonach śluzowych często pojawiają się krwawienia. Mówimy tutaj o zespole DIC.

Nie ma jednej metody na sprawdzenie stanu hemostazy organizmu. W laboratorium możemy wykonać podstawowe testy w kierunku skazy krwotocznej. Specjalistyczne badania pomogą także określić zwiększoną predyspozycje do zakrzepów krwi. Każdy niepokojący objaw na pewno warto skonsultować z lekarzem pierwszego kontaktu.

Hemostaza to bardzo skomplikowany proces, który dzieje się zwykle bez naszego udziału. Jest to swego rodzaju potwierdzenie tego, jak daleko rozwinięte są funkcje naszego organizmu, który potrafi nie tylko samodzielnie się leczyć, ale także działać zapobiegawczo i chronić nas przed wszelkimi niebezpieczeństwami.